Nieuws

Het idee dat jij met je naam, BSN-nummer, ras, beroep en seksuele voorkeur op een nationale lijst zou komen zou je gelijk al een angstig gevoel moeten geven.

Het kabinet werkt op dit moment aan nieuwe wetgeving over sekswerk. Het gaat om twee nieuwe wetten: de Wet Gemeentelijk Toezicht Seksbedrijven en de Wet Regulering Sekswerk. Met deze wetten zou het kabinet de veiligheid van sekswerkers willen vergroten. Dat klinkt natuurlijk fantastisch, maar er is een groep mensen die daar anders over denkt: sekswerkers. Niet onterecht, want de kans is erg groot dat deze wetten veel meer kwaad dan goed gaan doen.

De nieuwe wetten

De Wet Gemeentelijke Toezicht Seksbedrijven, of kortweg de WGTS, geeft gemeentes de mogelijkheid om sekswerkers te registreren. Dit lijkt vooral te dienen als een fundering voor de Wet Regulering Sekswerk.

Deze Wet Regulering Sekswerk, kortweg de WRS genoemd, verandert ingrijpend hoe en onder welke voorwaarden sekswerkers hun werk mogen doen. De grootste verandering is een vergunningsplicht. Met de WRS moet iedereen die als sekswerker wil werken eerst een vergunning aanvragen bij de gemeente. Krijg je deze vergunning niet, dan mag je niet werken.

Dat is ingrijpend voor sekswerkers zelf, maar ook voor hun klanten en andere mensen die met hen werken. De WRS maakt hen namelijk allemaal potentieel strafbaar. Maakt een klant gebruik van de diensten van een onvergunde sekswerker, dan moet de klant deze sekswerker binnen 24 uur aangeven bij de gemeente. Doet de klant dit niet, dan krijgt die een geldboete van duizenden euro’s of een jaar cel. Mensen die betaalde diensten verlenen aan een onvergunde sekswerker (zoals bordeelhouders en raameigenaren, maar bijvoorbeeld ook potentieel boekhouders en chauffeurs) kunnen tot twee jaar cel krijgen.

De bedoeling zou zijn om met deze wetten sekswerk veiliger te maken. Volgens voorstanders zouden gemeentes hiermee beter toezicht kunnen houden en misstanden beter kunnen opsporen. Maar het is zeer de vraag of dat klopt. Sterker nog, de kans is groot dat deze wetten sekswerk juist onveiliger gaan maken.

Met je naam op een lijst

Eerst die WGTS. Deze geeft gemeentes dus de mogelijkheid om sekswerkers te registeren. Daarbij worden natuurlijk zaken als hun naam, BSN-nummer, beroep en seksuele activiteiten vastgelegd, en volgens de WGTS mogen ook ras, afkomst, seksuele voorkeur en gezondheidsinformatie expliciet worden geregistreerd. De WRS bouwt hierop voort door een landelijk register met sekswerkers te maken. Met andere woorden: er zou één grote lijst komen met de namen en gevoelige persoonsgegevens van alle sekswerkers in Nederland. Elke sekswerker die onder de WRS een vergunning aanvraagt – zelfs als die vergunning wordt geweigerd – zou op deze lijst worden gezet.

Het idee dat jij met je naam, BSN-nummer, ras, beroep en seksuele voorkeur op een nationale lijst zou komen zou je gelijk al een angstig gevoel moeten geven. Maar voor sekswerkers zitten hier al helemaal risico’s aan. Sekswerkers krijgen helaas nog steeds veel te maken met stigmatisering en negatieve behandeling. Door veel mensen, maar ook bijvoorbeeld door banken, hypotheekverstrekkers en (controlerende) overheidsinstanties.

Eén datalek of één ambtenaar die de data verkeerd aanwend en talloze sekswerkers kunnen allerlei risico’s lopen. We weten allemaal hoe incapabel de overheid is als het om IT gaat. Dat ze structureel data gebruiken om onschuldige burgers verdacht te maken is ook geen geheim. Ook nu gebeurt dat nog. En wie weet wat derden met zulke informatie kunnen doen. Afpersing en doxxing liggen om de hoek. Zo’n lijst is een heel riskant idee. Er is een reden dat we privacyregels hebben. Waarom zouden die voor sekswerkers opeens niet meer gelden?

Vergunningsplicht

Die vergunningen zijn ook problematisch. De gemeente gaat die afgeven, dus de gemeente kan dat ook weigeren. Volgens de wet mag de gemeente dit doen als zij vermoeden dat de sekswerker werkt onder dwang, of als de gemeente “oordeelt dat de aanvrager niet voldoende zelfredzaam is”. Maar wat houdt dat in? Wanneer is iemand zelfredzaam? Hoe kan een ambtenaar dit beoordelen – zeker in een gestigmatiseerde beroepsgroep als dit? Een grote groep mensen gelooft nog steeds heilig dat iemand die sekswerk doet überhaupt niet zelfredzaam kan zijn.

De voorwaarden om zo’n vergunning te krijgen zijn niet duidelijk. De definitie van “zelfredzaam zijn” kan heel ver worden opgerekt. De kans is dus groot dat veel sekswerkers die vergunning om wat voor reden dan ook gewoon niet krijgen. Dan mogen zij dus hun werk niet meer doen. Dit kan er juist toe leiden dat veel sekswerkers de illegaliteit in zullen worden geduwd. Ook zonder vergunning moeten ze ten slotte wel gewoon geld verdienen. Dit maakt hen juist kwetsbaarder, en duwt hen juist verder uit het zicht.

En dit is er vanuitgaande dat sekswerkers überhaupt een vergunning gaan aanvragen. Want als je dat doet sta je dus automatisch met naam en toenaam op die nationale lijst, ongeacht of je een vergunning krijgt of niet. Ik zou het je niet kwalijk nemen als je met dat vooruitzicht huiverig bent.

Strafbaarstelling

En dan die strafbaarstellingen. Bedrijven en ondernemers weigeren nu vaak al te werken met sekswerkers. Door hen op deze manier een celstraf boven het hoofd te hangen wordt de kans alleen maar groter dat zij sekswerkers verder gaan uitsluiten. Zelfs al heeft een sekswerker wel een vergunning, met hen werken lijkt dan alsnog een heel groot risico voor de ondernemer. Zo wordt fatsoenlijk werken voor sekswerkers nog moeilijker.

Voor het klantenbestand zal dit ook niet goed zijn. Ja, tussen de mensen die sekswerkers bezoeken zitten rotte appels, maar het merendeel zijn goede, normale mensen. Maar een regel als dit zal juist die mensen afschrikken om nog te gaan. Stel dat je als klant iets over het hoofd ziet en een jaar in de cel belandt. Hierdoor krijgen de rotte appels meer ruimte en sekswerkers juist minder ruimte om nee te zeggen.

Iedereen met verstand ervan is tegen

Vind je het gek dat sekswerkers tegen zijn? Al deze zaken worden al tijden door sekswerkers aangekaart, en sekswerkers en organisaties voeren ook al lang actie tegen deze wetten. Onder andere PIC Amsterdam, PROUD, SWAD, Soa Aids Nederland, Red Insight, SekswerkExpertise, SAVE, Humanitas en veel meer organisaties hebben zich uitgesproken tegen de WRS. Een goede vuistregel: als je een wet maakt om een groep mensen beter te beschermen, en die groep mensen gaat vervolgens actie voeren tegen die wet, dan is er meestal iets niet helemaal goed aan die wet.

En ze zijn niet alleen: ook de Autoriteit Persoonsgegevens en zelfs de Raad van State zijn kritisch op het wetsvoorstel. Zij voorspellen ook dat de vergunningsplicht juist een averechts effect zal hebben en meer sekswerkers de illegaliteit in zal duwen.

We kunnen dit ook gewoon zien als we naar andere landen kijken. In Duitsland is een soortgelijk systeem ingevoerd, en daar hebben 83% van de sekswerkers die voorheen legaal werkten zich niet geregistreerd. Zij deden voorheen gewoon hun werk, maar zijn nu dus buiten beeld geraakt.

Vergelijk dat met Nieuw-Zeeland. Daar is sekswerk volledig gedecriminaliseerd. Het wordt daar behandeld als elk ander beroep. Dat betekent dat sekswerkers dezelfde rechten hebben als elke andere werkende, hun werk op dezelfde manier kunnen doen en er ook bijvoorbeeld officiële vakbonden kunnen worden opgericht. Dit heeft een enorm positief effect gehad. Sekswerkers hebben een veel sterkere positie, kunnen hun werk veiliger doen, en geweld en uitbuiting zijn enorm afgenomen. In België is dit systeem vorig jaar ook doorgevoerd. Maar toch houdt Nederland vast aan een systeem dat de veiligheid van sekswerkers juist verder zal schaden.

Neem sekswerkers serieus

Dus sekswerkers zijn tegen, adviesorganen zijn tegen, en in het buitenland werkt het niet. Maar toch blijft het kabinet koppig op de huidige WRS inzetten. Ondanks het verzet vanuit hen om wie het gaat, wordt deze wet vol schadelijke maatregelen er gewoon doorgedrukt. Ik weet niet of de overheid gewoon niet luistert, te koppig is of dat het hen echt niets uitmaakt, maar deze wetten zijn een grote fout. Het lijkt gewoon alsof de overheid sekswerk vooral wil onderdrukken, ongeacht wat dat voor sekswerkers betekent.

Als de overheid sekswerkers echt wil helpen, dan moeten ze serieus gaan luisteren naar wat zij te zeggen hebben. Zij weten zelf het beste wat gedaan kan worden om hun werk veiliger te maken. Velen van hen hebben zich al talloze keren uitgesproken op sociale media, in programma’s, in kranten, bij protesten, bij gemeentes en ga maar door. Luister naar hun ervaringen en neem ze serieus.

De nieuwe wetten zijn nu open voor consultatie, wat betekent dat burgers op de wetsvoorstellen kunnen reageren. Veel sekswerkers en organisaties hebben al bezwaar ingediend. Ik zal dat ook doen, en in mijn reactie zal ik de overheid oproepen om te luisteren naar sekswerkers. Het is bizar dat om zoiets simpels gevraagd moet worden, maar blijkbaar is het nodig.

Neem sekswerkers serieus en behandel hen met respect. Er moet nog veel gebeuren, maar laten we in ieder geval beginnen met de WRS en de WGTS in de prullenbak te gooien. Hun werk is niet illegaal. Behandel ze dan ook niet als criminelen. Sekswerk is werk!

bron: https://www.bnnvara.nl/joop/artikelen/nieuwe-wetgeving-rondom-sekswerk-is-juist-schadelijk-voor-sekswerkers

Vanaf volgend weekend worden de sluitingstijden voor horeca en ramen op de Wallen vervroegd. En dat is zeer tegen de zin van ondernemers en sekswerkers. ‘We worden zo panklaar gemaakt voor het erotisch centrum.’
Het Parool 25 maart

Een groepje Britten in fleurige maatpakken verdringt zich voor een van de ramen aan de Oudezijds Achterburgwal. Joelend wordt de bachelor aangemoedigd om naar binnen te gaan. Wanneer de vrijgezel niet tot overeenstemming komt met de sekswerker achter het raam, gaat het luidruchtige groepje op in de stroom bezoekers.

Het is vrijdagavond negen uur. Spitsuur op de gracht. Drommen toeristen wandelen door het roemruchte Red Light District van Amsterdam. Ondanks de drukte op straat zijn veel ramen leeg.

Alleen maar kijken

Aan een ronde keukentafel op de eerste verdieping van een prostitutiepand aan het begin van de Oudezijds zitten vijf Roemeense sekswerkers aan de koffie. Het zijn Miriam (32), Anna (26), Isabel (26), Laura (32) en Eveline (24). Ze werken allemaal al enige jaren op de Wallen. “Nu is het niet de goede tijd om te gaan staan,” weet Miriam. “Het zijn allemaal toeristen die alleen maar willen kijken. De kans dat je nu wat verdient, is heel klein.”

De andere vrouwen knikken instemmend. “Wij verdienen ons geld in het weekend. En pas na middernacht. Dan is het rustiger en komen de eerste mensen uit het café en zijn de mensen die alleen maar willen kijken weg. Eigenlijk begint het dan pas voor ons.”

Kamerhuur

De ramen mogen nu nog tot zes uur ’s ochtends openblijven. In die tijd moeten de sekswerkers eerst hun kamerhuur van 180 euro zien terug te verdienen. In de praktijk betekent het dat de vrouwen pas na drie à vier klanten uit de kamerkosten zijn. Pas daarna verdienen ze hun brood.

Die zes uren waarin de sekswerkers in het weekend op de Wallen hun brood verdienen, worden vanaf volgend weekend door de gemeente gehalveerd. Met de maatregel wil burgemeester Halsema bewerkstelligen dat er voor bewoners van de Wallen meer rust komt op straat in de late nacht.

Hoe later, hoe rustiger

De Roemeense sekswerkers snappen de regel niet. “Hoe later in de nacht, hoe rustiger het juist is,” zegt Miriam. Ze krijgt bijval van raamexploitant Frits Voet. Hij is de voorzitter van de ondernemersvereniging BIZ Burgwallen. “De afgelopen jaren zijn op last van de gemeente heel veel ramen verdwenen,” legt hij uit. “Daardoor is steeds meer druk op de Oudezijds Achterburgwal komen te liggen. Daar komen tussen tien uur ’s avonds en een uur ’s nachts alle toeristen naartoe die het Red Light District willen zien. Maar het huidige druktebeeld is juist dat het om drie uur ’s nachts niet meer druk is.”

Om zijn punt te onderbouwen laat hij een aantal rapportages zien van International Security Agency (ISA), het bedrijf dat zogenaamde ‘hosts’ verzorgt die overlast op de Wallen moeten tegengaan. De getoonde rapportages laten inderdaad zien dat het later op de avond een stuk rustiger is.

560 bezwaarschriften

Voet hekelt de maatregel van de gemeente. Hij heeft de afgelopen week 560 bezwaarschriften ingediend van raamexploitanten, bewoners, sekswerkers, horeca-eigenaren en horecapersoneel.

Want de maatregel is niet alleen gericht op prostitutie. Ook de horeca in het Wallengebied moet de deuren in het weekend met ingang van 1 april eerder sluiten. Waar die nu nog tot drie uur ’s nachts open mag blijven, wordt dat twee uur. Daarbij geldt vanaf een uur ’s nachts een zogenaamde ‘venstertijd’, waarin bezoekers wel naar buiten maar niet meer naar binnen mogen.

Agressieve dealers

“Ik snap de maatregel van de gemeente niet zo goed,” zegt Jan-dick Heijs, algemeen manager van restaurant Bellezza even verderop aan de Oudezijds Achterburgwal. “De meeste overlast is juist vóór middernacht.” Hoewel Heijs verwacht dat het restaurant niet veel last krijgt van de nieuwe maatregel omdat de meeste gasten vaak al voor enen de deur uit zijn, is hij van mening dat er wel grotere problemen zijn dan de drukte. “Er hangen heel veel dealertjes rond. Die zijn erg agressief. Daar zou de gemeente op in moeten zetten.”

Het verhaal over de agressieve dealers wordt ook door de sekswerkers onderschreven. “Het zijn jonge Marokkaanse jongens die nepdrugs verkopen. Ook beroven ze toeristen,” zegt Anna. Miriam heeft al eens gezien hoe een van hen een toerist een mes op zijn keel zette. “De toerist wilde drugs kopen maar er ging iets mis. Toen trok hij een mes.”

Verkapte uitrookstrategie

“Er zijn in jaren niet zo veel dealers geweest als nu,” zegt Voet wiens familiebedrijf al 57 jaar op de Wallen zit. “Ze zijn jong en erg agressief. Daar zou de gemeente op in moeten zetten. Ik betwijfel echt of de Wallen veiliger en rustiger worden door de nieuwe maatregel van de gemeente. Ik denk eigenlijk het tegenovergestelde.”

“Het lijkt wel alsof deze maatregel vooruitloopt op dat de Wallen zoals we die kennen er straks niet meer zijn,” zegt Heijs. “De sekswerkers zullen vanzelf verdwijnen als er niks meer te verdienen valt.” Ook Voet denkt dat de nieuwe maatregel een verkapte uitrookstrategie is van de gemeente. “We worden zo panklaar gemaakt voor het erotisch centrum.”

De Roemeense sekswerkers die zijn kamers huren, zien dat in elk geval niet zitten. “Het erotisch centrum is bullshit,” zegt Anna. “Ik heb in het buitenland in zo’n centrum gewerkt en het was verschrikkelijk, je hebt geen overzicht. Er is geen huiselijkheid. Het is onveilig.”

Sociale controle

Haar collega’s beamen dat ze juist om die reden graag op de Wallen werken. “Er is hier veel sociale controle,” zegt Miriam. “Maar niemand vraagt ons ooit iets.” Ze krijgt bijval van Anna. “Ze komen met z’n allen de 3D-geprinte brug over de gracht vieren, maar praten nooit met ons. Ik zou zo graag eens met burgemeester Halsema willen praten. Dan kan ze horen hoe wij het zien. Ze denken van alles over ons, ze beslissen van alles over ons, maar ze spreken ons nooit.”

Om elf uur ’s avonds nemen de sekswerkers voor het eerst plaats achter het raam. Drommen toeristen blijven stilstaan als Eveline in een fluorescerende bikini plaatsneemt achter het raam. Er wordt gekeken, gejoeld en gewezen. Maar door alle drukte duurt het waarschijnlijk nog even voordat iemand de moed heeft verzameld om bij haar naar binnen te stappen.

Protest

Komende donderdagmiddag lopen sekswerkers naar De Stopera om te protesteren tegen de vervroegde sluitingstijden. Op 13 april vraagt BIZ Burgwallen, samen met een sekswerker, een horecaondernemer en een raamexploitant, de rechter om een voorlopige voorziening om de vervroegde sluitingstijden op de Wallen tegen te gaan.

ROERMOND – In de nacht van vrijdag op zaterdag heeft een zeer grote brand gewoed bij de voormalige seksclub Yin Yang aan de Heinsbergerweg in Roermond. Even voor 05.00 uur was het vuur grotendeels onder controle, meldt een woordvoerder van de Veiligheidsregio Limburg-Noord.

De brand was uitslaand en de brandweer had in eerste instantie problemen met de waterwinning. Door de omvang van het vuur werd opgeschaald naar een zeer grote brand, die door vier tankautospuiten en drie waterwagens werd bestreden.

Hoe de brand kon ontstaan is nog niet duidelijk. De politie doet daar momenteel onderzoek naar. Er was niemand in het pand aanwezig toen de brandweer arriveerde. De achterkant van het pand is volgens de brandweerwoordvoerder door het vuur grotendeels verwoest.

Yin Yang was een drukbezochte erotische saunaclub tot deze na een grote politie-inval in 2016 door de burgemeester van Roermond werd gesloten. In eerste instantie omdat er drugs in het pand van de seksclub werden gevonden, later omdat de exploitatievergunning was verlopen, aldus De Limburger.

Op de website van Yin Yang is te lezen dat achter de schermen gewerkt wordt aan een heropening. https://yinyang.nl/

Een blowverbod en de horeca eerder dicht. De een vindt de maatregelen om de overlast in de oude binnenstad te beperken betutteling, de ander beoordeelt ze als te soft. Op de Wallen lijkt niemand écht blij met de nieuwe regels die per half mei ingaan.

Kijk, begrijp hem niet verkeerd. Hij vindt het zelf ook een vieze lucht, die walm. “Dus als ze hier op het terras blowen, dan zeg ik ook: ‘Ga maar even verderop aan de kade zitten.’” Maar een blowverbod, wat het gemeentebestuur nu wil? “Als mensen een jointje willen roken, dan moeten ze dat toch lekker zelf weten.” Peter Verkaik (70, “ik noem mezelf ‘gastheer’”) staat bij de deur voor een afgeladen volle The Old Sailor aan de Oudezijds Achterburgwal.

“Als je vroeger uitging, stond je de hele avond in de sigarettenrook. Dan kwam je thuis en kon je je eigen naam in de nicotine op je voorhoofd schrijven. Dat vond iedereen toen normaal. Nu kunnen de mensen nergens meer tegen.”

Dus, dit hele plan is ‘betutteling’ als je het hem vraagt.

Blowverbod

Afgelopen donderdag presenteerde de gemeente een pakket maatregelen dat de overlast op de Wallen moet aanpakken. Er komt dus een blowverbod, dat behalve de drugsoverlast inperken de stad ook minder aantrekkelijk voor de blowende en zuipende toerist moet maken. Winkels mogen van donderdag tot en met zondag vanaf 16.00 uur geen alcohol meer verkopen. Dat is nu ook al zo, maar in de toekomst moet de alcohol dan ook ‘uit het zicht’, bijvoorbeeld achter schermen. Veel winkels gebruiken nu nog linten om de boel af te bakenen. Sekswerkers moeten om 03.00 uur ’s nachts stoppen, in plaats van 06.00 uur – waar ze woedend over zijn.

En verder wordt er gesleuteld aan de openingstijden van de horeca. Vanaf half mei moeten de kroegen om 02.00 uur sluiten (een à twee uur eerder dan nu) en na 01.00 uur mogen ze geen nieuwe klanten toelaten. Dan kom je dus aan Verkaiks gastheerschap, want hij staat aan de deur en moet de meute buiten houden. “Wat je dan krijgt? De een zegt dat zijn tas nog binnen ligt, de ander zegt dat zijn vriend nog in het café zit, dat soort lulverhalen. Dan moeten wij weer lullen als Brugman om de lieve vrede te bewaren.”

Hij onderbreekt zijn betoog, en roept in het Engels met een onvervalst Amsterdams accent als ondertoon: ‘Sir, sit on the bench, please.’ Een Brit met een halve liter bier knikt en gaat keurig zitten. Verkaik draait zich weer naar zijn gesprekspartner: “Ja, als wij niet de hele dag tegen mensen blèren dat ze alleen zittend op het terras mogen drinken, dan hebben we allemaal boetes te pakken.”

‘Herhaling van zetten’

Het is weer druk op de Wallen, en wie er voor de gelegenheid eens op gaat letten, ziet: de joints zijn nooit ver weg. Een man maakt een selfie van zichzelf met een toeter in zijn mondhoek en de Oude Kerk op de achtergrond. Hij kijkt tevreden naar het resultaat. De Smokeboat, een rondvaartboot in reggaekleuren, vaart door de gracht met driftig blowende opvarenden aan boord. En de zware, aardse lucht van cannabis dringt zich op elke straathoek op. ’s Avonds is het weer ouderwets schuifelen in de Oude Kennissteeg en ter hoogte van de Bananenbar aan de Oudezijds Achterburgwal ontstaat een kleine opstopping van mensen die naar binnen proberen te loeren.

Verderop aan de Oudezijds Voorburgwal staat bewoner en meubelmaker Steven van Couwelaar (67) eerder op de dag zijn stoepje te moppen. Wat hij vindt van de nieuwe plannen? “Een herhaling van zetten.” Hij maakt meteen maar even een disclaimer: “Ik wil niet overkomen als een chagrijnige zeiksnor.”

En dan komt er een ‘máár’: “Maar voor mijn gevoel zijn de meeste dingen al afgesproken. Er staan al borden dat je niet in het openbaar mag drinken. En de winkels mogen na vieren al geen alcohol meer verkopen.” Van Couwelaar ziet de oplossing veel meer in de preventieve aanpak: “Dat als mensen uit Liverpool of de Achterhoek online op zoek zijn naar een zuiptrip naar Amsterdam, ze een pop-up krijgen te zien met wat er allemaal niet kan in deze stad. En dan hoop je dat ze denken: ‘Wat saai! We gaan naar Praag!’”

Te voorzichtig pakket

Buurtbewoner Els Iping denkt ook dat het zuip- en feestimago moet worden afgebroken – een truc waar overigens ook de gemeente op inzet. Iping is voormalig stadsdeelvoorzitter van Centrum én een van de deelnemers van de actie Stop de Gekte, die de overlast op de Wallen wil indammen. Iping vindt het maatregelenpakket te voorzichtig. “Wij hadden bijvoorbeeld gepleit voor sluitingstijden om 00.00 uur – juist om de bewoners nachtrust te gunnen. Dit zijn dus wel heel kleine stapjes. Maar goed, wij zijn blij met elk stapje.”

Iping hoopt dat het blowverbod iets doet met het imago. “Als je tegen toeristen zegt dat ze niet op straat mogen blowen, wat ik wel eens heb gedaan als ze voor mijn deur zaten te roken, dan zijn ze heel begripvol. Toeristen hebben zelf natuurlijk ook het idee dat ze iets belachelijks aan het doen zijn.”

Dat de gemeente het blowen op de terrassen van de coffeeshops niet verbiedt, vindt ze een gemiste kans. “Weer te voorzichtig.” De gemeente wil, als de overlast niet genoeg afneemt, onderzoeken of dat verbieden überhaupt kan. Wéér een onderzoek, denkt Iping dan. “Daarom weten bewoners ook steeds niet waar ze aan toe zijn.”

Iping zou graag zien dat er échte ingrijpende maatregelen worden genomen. “Maatregelen die een deuk slaan. Als je dat wil doen moet je de twee magneten weghalen: de prostitutie moet naar binnen, dus geen bijna naakte vrouwen meer voor de ramen, want zij zijn onderdeel van de belevenis.” Ook pleit ze voor de invoering van het zogeheten ingezetenencriterium, dat bepaalt dat alleen mensen die in Nederland wonen bij de coffeeshop softdrugs mogen kopen. Toeristen dus niet. “Alle andere maatregelen zijn in de marge.”
Symbolische functie

Grote zorg van velen is wie dit allemaal moet handhaven. Het college hoopt dat deze maatregelen ook een symbolische functie hebben en uitstralen: Amsterdam is geen blowwalhalla. En dat is precies het effect waar Ammar van Supermarket op de Oudezijds Voorburgwal bang voor is. In zijn winkel zijn behalve paprikachips en broodjes ook sokken met wietprint, CBD-wietkoekjes en lolly’s met een cannabisbelofte te koop.

“Als toeristen niet meer op straat mogen blowen, is dat voor onze omzet echt heel erg. Als ze hier buiten niet meer zitten te smoken, dan komen ze ook niet meer naar binnen om een drankje of een snack te halen.”

Barry van den Berg van Café del Mondo op de Nieuwmarkt vreest een hoop gedoe aan de deur, net als Peter Verkaik van The Old Sailor. “Dit soort regels maakt het zo bureaucratisch. Ik kan het niet meer uitleggen aan mijn klanten, en al helemaal niet om 01.00 uur ’s nachts als er een hoop alcohol in zit. Dit lokt alleen maar agressie en discussie uit. Ik krijg nu ook al elke avond discussie omdat het terras om 22.00 uur moet sluiten. ‘Waar slaat dat op?’ krijg ik honderd keer te horen. Ja, ik weet het ook niet. Ik vind het allemaal overtrokken.”

Dag in, dag uit moesten tientallen kwetsbare vrouwen uit voornamelijk Roemenië en Zuid-Amerika soms gevaarlijk sekswerk verrichten in een illegaal bordeel in een Utrechtse woonwijk. De vrouwen werden ‘als pakketjes doorgeschoven’, aldus het Openbaar Ministerie, die nu celstraffen tot vier jaar eist tegen drie Roemeense mannen (41, 39, 30 jaar).
Bron: AD, Rachel van Kommer 10-02-23, 11:08 Laatste update: 11:45

In februari 2020 komt er bij de gemeente Utrecht een telefoontje binnen. Bij een woning aan de Korenbloemstraat in de Utrechtse wijk Bloemenbuurt rijden verdacht vaak mannen af en aan. De mannen gaan het huis in, en staan vaak na een half uurtje weer buiten. De gemeente pakt de melding serieus op en doet een inval. Daar treffen handhavers inderdaad een illegaal bordeel aan. Een van de vrouwen in het huis is nét 18 jaar oud geworden.

De politie start dan een groter onderzoek. Ze tappen telefoons van mogelijke pooiers af, voorzien auto’s van afluisterapparatuur, kijken via camerabeelden mee en controleren bankgegevens. Uit al die informatie blijkt dat de pooiers vrouwen door het hele land aan het werk zetten in illegale bordelen in Utrecht, Hilversum, Amstelveen en Amsterdam. In maart 2021 slaat de politie drie Roemeense mannen van 41, 39 en 30 jaar oud in de boeien.

Pooiers

De vrouwen die gedwongen voor de mannen moesten werken, zijn volgens het Openbaar Ministerie kwetsbare vrouwen die voornamelijk uit Roemenië en Zuid-Amerika (Colombia en Venezuela) kwamen. De drie verdachten haalden de vrouwen – die geld wilden verdienen voor hun families – naar Nederland toe, verzorgden de reis, regelden woonruimte, maakten advertenties voor sekswerk, bepaalden de prijzen en regelden klanten.

De uitgebuite vrouwen moesten meer dan de helft van hun geld afstaan aan hun pooiers. ,,Het gaat over vrouwen die vaak geen officiële status in Nederland hebben, die bij de autoriteiten nergens bekend zijn en als pakketjes worden doorgeschoven”, schetste de officier van justitie deze week tijdens de inhoudelijke behandeling van de zaak.

,,Ze spraken de taal niet, waren illegaal, hadden geen woonruimte of bankrekening en waren volledig afhankelijk van hun pooiers als het gaat om het verdienen van geld.”

De drie aangehouden mannen werkten zelf niet of nauwelijks, aldus justitie, ‘maar lieten de vrouwen – bij tijd en wijle gevaarlijk – prostitutiewerk doen’. ,,Ze lieten hun lichamen uitwonen. Eigenlijk waren ze maar in één ding geïnteresseerd: hoeveel bracht de vrouw op?”

Volgens het OM gaat het om zeker vier vrouwen die seksueel zijn uitgebuit. Naast mensenhandel wordt het trio verdacht van deelname aan een criminele organisatie en mensensmokkel, door de vrouwen illegaal over de grens te brengen.

,,Op geen enkele manier heb ik compassie gevoeld van de verdachten met de vrouwen in het dossier”, aldus de aanklager. ,,Dat illegale vrouwen naar Nederland werden gehaald en aan het werk werden gezet, was slechts een business model.”

Het OM eist een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van vier jaar tegen de 41-jarige verdachte. Tegen de twee andere mannen (39 en 30) drie jaar cel. Wanneer de Utrechtse rechtbank uitspraak doet, is nog niet bekend.

Een stripclub, een sekstheater, cafés en ruim honderd werkplekken voor sekswerkers. Het nieuwe erotisch centrum dat buiten het stadshart moet komen zal, zo hoopt burgemeester Halsema, een belangrijke bijdrage leveren om de overlast op de Wallen tegen te gaan. Met Project 1012 en het ‘gemeentebordeel’ My Red Light probeerde het stadsbestuur al eerder het wallengebied op te schonen. Maar wordt er wel genoeg gedaan met de lessen die zijn getrokken uit die eerdere pogingen? 

“We gaan het stadshart terug veroveren en teruggeven aan de Amsterdammers.” Het is de winter van 2007 als wethouder Lodewijk Asscher vol trots zijn nieuwe plannen voor de binnenstad presenteert. De Wallen moeten veiliger en leefbaarder worden, zonder crimineel geld en louche coffeeshops. De toeristenwinkels en massagesalons moeten zoveel mogelijk weg uit het straatbeeld. Hij noemt het Project 1012, naar de postcode van het gebied. 

Met behulp van woningbouwcorporaties koopt de gemeente voor miljoenen de panden in de rosse buurt op. Seksbaas Charles Geerts wordt onttroond als Wallenkoning en de peeskamers worden naaiateliers. Het project kost de gemeente tientallen miljoenen euro’s. Het resultaat? Het sluiten van 112 ramen en 48 coffeeshops.

Een succes zou je zeggen, ware het niet dat de ondernemingen die er voor terug zijn gekomen veelal op toeristen zijn gericht. Daarnaast heeft het sluiten van de ramen een negatief effect op de positie van sekswerkers en zijn de criminele activiteiten steeds onzichtbaarder geworden, zo concludeert de Rekenkamer na bijna 10 jaar in een zeer kritisch rapport.

Orgiekamer en pijpbankjes

In mei 2017 probeert de gemeente opnieuw in te grijpen op de Wallen. Ditmaal door het initiëren van bordeel ‘My Red Light’. Zonder pooiers, zonder mensenhandel en gerund door de sekswerkers zelf. Aan de Oudezijds Achterburgwal en de Boomsteeg gaan de sekswerkers aan de slag en architect Janpaul Scholtmeijer ontwerpt de peeskamers met pijpbankjes en een orgiekamer. Het is een wereldwijde primeur en zelfs de New York Times schrijft er een artikel over.

Onder bezielend leiderschap van burgemeester Eberhard van der Laan wordt het plan uit de grond gestampt. Het wordt al snel het ‘gemeentebordeel’ genoemd, al hamert Van der Laan er keer op keer op dat de gemeente geen eigenaar zal worden maar slechts de initiator. ‘My Red Light’ staat op zichzelf als een zelfstandige stichting met een raad van toezicht met verschillende (ervarings)deskundigen. De gemeente treedt alleen op vergunningverlener, controleur en handhaver.

Na nog geen vier jaar na de opening sluit ‘My Red Light’ de deuren met een ton schuld en meerdere meldingen van mensenhandel. Voor de buitenwereld lijken schulden en de leegstand door de coronapandemie de oorzaak zijn, maar het is al veel langer onrustig bij het ‘gemeentebordeel’.

De inrichting van ‘het gemeentebordeel’ My Red Light

“Valse start”

Nog voor de opening is er frictie tussen het bestuur en de gemeente, als duidelijk wordt dat er niet verhuurd mag worden aan sekswerkers die hun klanten via internet werven. “In eerste instantie dachten we ook nog dat de ramen per uur zouden worden kunnen verhuurd aan sekswerkers die online wierven. Snel na de opening bleek dat dit niet het geval was”, vertelt Lyle Muns, destijds lid van de raad van toezicht, aan AT5.

Het resulteert in leegstand van de net gerenoveerde kamers en daarmee een disbalans in de financiën. “De financiële krapte hebben we meteen aan het begin al aangegeven bij de gemeente. Het was een valse start”, zegt Muns.

“De financiële krapte hebben we meteen aan het begin al aangegeven bij de gemeente”
Lyle Muns, toenmalig Raad van toezicht My Red Light

Wie A zegt moet ook B zeggen

In 2018 vraagt burgemeester Halsema voormalig nationaal rapporteur mensenhandel en seksueel geweld Corinne Dettmeijer om onderzoek te doen. De conclusies van het rapport van Dettmeijer liegen er niet om. De gemeente had nooit aan het bordeel moeten beginnen. ‘My Red Light’ heeft een zwakke financiële positie en de vooraf gestelde doelen zijn niet haalbaar. 

Ondanks de felle kritiek ziet Dettmeijer ook een aantal positieve punten, zoals sekswerkers die vol lof zijn over de voorzieningen, en er is een sekswerker opgeleid tot beheerder. Al met al concludeert Dettmeijer dat de gemeente nu ook commitment moet tonen. Het rapport krijgt dan ook de toepasselijke naam: ‘Wie A zegt moet ook B zeggen’.

Halsema besluit na de aanbevelingen van Dettmeijer om door te gaan met ‘My Red Light’, maar begin 2021 valt toch het doek voor het bordeel.

Zo ongeveer moet het nieuwe erotisch centrum eruit komen te zien – Thijs Wolzak / Moke Architecte

Voldoende draagvlak?

Wat gebeurt er nu precies met de lessen van deze twee eerdere projecten als we kijken naar de nieuwe plannen van het erotisch centrum? De Rekenkamer concludeerde dat een transformatie van het wallengebied een lange adem nodig heeft van zo’n 30 jaar, en dat er een stevig politiek draagvlak moet zijn om koersvast te werk te gaan

Voor de komst van het erotisch centrum lijkt dat politieke draagvlak er wel te zijn. Maar wat dat dan betekent voor de toekomst van de Wallen, daarover blijken binnen de coalitie flinke politieke meningsverschillen te bestaan. Met de komst van zo’n centrum wil burgemeester Halsema namelijk ook het aantal ramen op de Wallen verminderen. Coalitiepartijen PvdA en D66 laten aan AT5 weten nadrukkelijk voor het sluiten van ramen te zijn om zo de drukte op de Wallen tegen te gaan. Ook de grootste oppositiepartij VVD vindt dat.

Maar coalitiepartner GroenLinks laat weten juist tégen gedwongen sluiting te zijn. “Vanuit GroenLinks zetten wij de positie van de sekswerkers voorop. We gaan sekswerkers niet dwingen om ergens anders te gaan werken”, aldus raadslid Imane Nadif. De vraag is dus of er nu wél voldoende politiek draagvlak is voor de nieuwe richting die de Wallen op zou moeten gaan met deze eis van de tweede partij van de stad en coalitiepartner GroenLinks.

“We gaan sekswerkers niet dwingen om ergens anders te gaan werken”
Imane Nadif, raadslid GroenLInks

Dettmeijer concludeert in het rapport over ‘My Red Light’ dat de gemeente bij een dergelijke inzet een grotere rol moet krijgen binnen de organisatie, ook als dat er in resulteert dat de gemeente wordt gezien als bordeelhouder. 

Bij het nieuwe erotisch centrum gaat de gemeente alleen optreden als initiator en het proces faciliteren. Ze verlenen de vergunning en treden daarna op als toezichthouder Daarmee vervullen ze eenzelfde soort rol als bij ‘My Red Light’, dat na schulden en meldingen van mensenhandel ten onder ging. 

“Illegaal werken”

Conclusies uit de uitgebreide rapportages over eerdere pogingen om de Wallen op te schonen, lijken dus nauwelijks te worden meegenomen bij de start van het erotisch centrum. Wel zet de gemeente uitgebreid in op het betrekken van sekswerkers, exploitanten, pandeigenaren en belanghebbende bij de ontwikkelingen van de plannen.

Maar ondanks het uitgebreide marktonderzoek dat de gemeente doet, kunnen veel betrokkenen zich niet vinden in de nieuwe plannen. Zo hebben bewoners en ondernemers van de Wallen hun vraagtekens bij de plannen en doen zo’n 130 sekswerkers doen begin dit jaar een oproep aan architecten en bouwbedrijven om niet mee te werken de bouw van het erotisch centrum. “Als er meer ramen gesloten gaan worden, gaan sekswerkers illegaal werken. Ze willen niet op een plek werken waar ze zich niet comfortabel voelen”, zegt oud-sekswerker Felicia Anna in een interview met AT5.

Volgens Iris de Munnik van het Prostitutie Informatie Centrum (PIC) zou het verplaatsen van de raamwerkers ook zorgen voor minder klanten. “Het publiek op de Wallen bestaat voor de helft uit toeristen en voor de helft uit lokale mensen. Die Amsterdammers gaan juist in de menigte en anonimiteit op. Wanneer er een erotisch centrum komt, vraag ik me af of je die klanten behoud.”

Dan is er ook nog de vrees dat sekswerkers onvergund thuis gaan werken. “Je krijgt verplichte verplaatsing, waar de meeste het niet mee eens zijn”, aldus De Munnik.

“Als er meer ramen gesloten gaan worden, gaan sekswerkers illegaal werken”
Felicia Anna, Oud-sekswerker

Naast de bezwaren van de sekswerkers en het PIC, zijn ook veel buurtbewoners niet gecharmeerd van de nieuwe plannen. In Zuidoost en het Eenhoorngebied in Oost gaan buurtbewoners in protest tegen de mogelijke komst van het erotisch centrum.

Over het erotisch centrum en de toekomst van de Wallen is dus het laatste woord nog niet gesproken. Naar verwachting zal de gemeenteraad begin 2023 een beslissing nemen over de locatie van het erotisch centrum.

Bron: https://www.at5.nl/artikelen/217422/strijd-om-de-rosse-buurt-hoe-de-stad-al-jarenlang-grip-probeert-te-krijgen-op-de-wallen